U ovom tekstu autorka polazi od shvatanja da su se određena ponašanja koja sva spadaju pod zajednički naziv sportsko nasilje, tokom procesa dugog više decenija, ritualizovala, odnosno formirala od sporadičnih, spontanih pojava, u dobro organizovane društvene rituale. Originalan pristup sportskom nasilju kao jednom od vidova rituala današnjice, omogućava pre svega uvid u postojanje društvenih interesa koji ih, sa stanovišta društvene prihvaćenosti i funkcionalnosti, čine opravdanim i prihvatljivim za mnoge, kako one vidljive, tako i one manje vidljive ili nevidljive aktere koji deluju iz senke. Izlaganje o ritualima sportskog nasilja autorka je podelila u tri grupe: 1) ritualno nasilje u vezi sportskih takmičenja: Rituali nasilničkog navijanja, Ritualno podržavanje nasilničkog ponašanja sopstvenog tima, Ritualno vređanje i provociranje protivnika, Ritualne masovne tuče policije i navijača na tribinama, Ritualno sučeljavanje rivaliziranih navijačkih grupa, dogovorene masovne tuče, organizovanje „vrućeg gostoprimstva”, Ritualno „dokazivanje” na protivničkoj teritoriji izazivanjem incidenata, Ritualno samoeksponiranje, egzibicionizam; 2) rituali nasilja unutar navijačke grupe: Ritualno funkcionisanje navijačke grupe, Ritualno funkcionisanje vođe navijačke grupe, Ritual inici-jacije novih članova navijačke grupe, Ritualna teritorijalnost navijačke grupe; i 3) rituali spoljašnjeg omogućavanja nasilja navijač kim grupama: Ritualna podrška klubova navijačkim grupama, Ritualna podrška medija „svojima“, Ritualno političko instrumentalizovanje navijačkih grupa, Ritualno ujedinjavanje rivalskih navijačkih grupa. Autorka zaključuje na kraju da pošto su svi aspekti sportskog nasilja zapravo rituali, i kao takvi neraskidivi deo društva, da su potrebne adekvatnije društvene politike od trenutno postojećih.
ABUSEOF POSITION OF RESPONSIBLE PERSON ACCORDING TO ARTICLE 234 ACCORDING TO CRIMINAL CODE OF SERBIA
Univ.-Prof. Dr. Robert Kert,
pp: 35-42
Krivičnopravna zaštita životne sredine, odnosno parvo čovjeka na zdravu životnu sredinu predmet je istraživanja ovoga rada. Kontaminacija životne sredine predstavlja ozbiljan problem na planetarnom nivou, budući da su pojačane aktivnosti koje dovode do uništenja prirodnih ekosistema, podizanja nivoa mora i oštećenja ozonskog omotača. Zagađenje vazduha, vode i zemljišta za posledicu ima kontaminaciju hrane, što može ugroziti opstanak čovječanstva. U ovom radu prezentirani su krivičnopravni aspekti zaštite životne sredine u crnogorskom zakonodavstvu u kontekstu novih inkriminacija u ovoj oblasti. Zakonom o izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika Crne Gore propisana su sljedeća krivična djela protiv životne sredine i uređenja prostora:1) zagađenje životne sredine otpadom; 2) oštećenje ozonskog omotača; 3) protivpravna izgradnja, stavljanje u pogon i rad objekata i postrojenja koja zagađuju životnu sredinu; 4) ubijanje i mučenje životinja i razaranje njihovih staništa; 5) iznošenje i unošenje zaštićenog prirodnog dobra i posebno zaštićene biljke i životinje i trgovanje njima; 6) iznošenje i unošenje opasnih materija; 7) nedozvoljeno postupanje sa opasnim materijama. Sadržaj rada obuhvata sve opšte i posebne elemente konkretizacije naznačenih inkriminacija, odnosno njihovu eksplanaciju prezentiranjem blanketnih normi. Krivičnopravna analiza ovih krivičnih djela dobija na značaju imajući u vidu činjenicu da u ovom kratkom periodu od propisivanja krivičnih djela nije bilo publikacija koje obrađuju naznačene forme ekološkog kriminaliteta. Pravna zaštita životne sredine obrađena je i sa stanovišta međunarodnog prava.
INJURED PARTY AS PARTICIPANT IN INVESTIGATION AND REFORMED CRIMINAL PROCEDURE LAWS OF COUNTRIES IN THE REGION (Serbia, Croatia, BiH, and Montenegro)
Ivan Jovanović,
pp: 67-108
U radu se analiziraju nova rešenja Zakona o prekršajima usvojenog 25. jula 2013. godine koji je počeo da se primenjuje od 1. marta 2014. godine u pogledu položaja oštećenog i mogućnosti zaštite njegove lične bezbednosti određivanjem procesne mere zabrane pristupa okrivljenog oštećenom. Autor ukazuje na nedostatke zakonskih rešenja (posebno procesne razrade u vezi određivanja mere) i na pravnu prazninu u Zakonu o izvršenju krivičnih sankcija koja onemogućava izvršenje procesne zaštitne mere zabrane pristupa oštećenom.
DOMAŠAJI I PERSPEKTIVE NAUČNOG ZNANJA U PREVENCIJI MALOLETNIČKE DELINKVENCIJE
Biljana Simeunović-Patić,
pp: 121-139
U poslednjih tridesetak godina u svetu je znatno unapređeno saznanje o faktorima rizika maloletničke delinkvencije, čime su uglavnom identifikovana težišta preventivnih aktivnosti u ovoj oblasti. Ipak, primena postojećih naučnih saznanja u oblasti prevencije maloletničke delinkvencije i razumevanje značaja metodološki korektnih evaluacija postojećih programa prevencije danas generalno nisu na zadovoljavajućem nivou, po čemu se ne razlikuje ni Srbija. Savremeni odgovori na maloletničku delinkvenciju trebalo bi da se temelje na saznanjima o heterogenosti dece i maloletnika koja su u nju uključena, a u fokusu preventivnih nastojanja trebalo bi da bude neutralisanje faktora rizika za razvoj perzistentnog prestupništva. Razvijanje efektivnih programa rane intervencije, odnosno komprehenzivnih programa prevencije namenjenih predškolskoj deci, jedini je pouzdan način da se blagovremeno odgovori na razvojne potrebe ove kategorije dece i ublaži rizik od razvijanja hroničnog prestupništva. Na drugoj strani, longitudinalne studije o maloletničkoj delinkvenciji u Srbiji čije se sprovođenje u radu zagovara, mogli bi biti solidan polazni osnov za kreiranje efikasnijeg odgovora na problem kriminaliteta u budućnosti, kao dragoceni izvor saznanja o kritičnim konstelacijama i mehanizmima aktiviranja i neutralizacije faktora rizika za perzistentno i tranzitorno prestupništvo mladih i specifičnostima u pogledu životnih prilika, prekretnica i problema sa kojima se suočavaju adolescenti u našoj zemlji, kao i trajektorija ulaska u delinkvenciju i izlaska iz nje.
NAČELO NE BIS IN IDEM U EVROPSKOJ KONVENCIJI ZA ZAŠTITU LJUDSKIH PRAVA I OSNOVNIH SLOBODA I PRIMENA NAČELA U PRAKSI EVROPSKOG SUDA ZA LJUDSKA PRAVA
Svetlana Nenadić,
pp: 141-167
Predmet analize je pravni aspekt povrede načela ne bis in idem iz člana 4. Protokola 7. Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda. Preciznije, rad se bavi analizom prirode, porekla, svrhe i značaja načela ne bis in idem, kao i određenjem načela u unutrašnjem i međunarodnom pravu, strukturom, pojmovnom analizom i obimom načela ne bis in idem sadržanog u članu 4. Protokola 7., kao i kritičkom analizom pravnih izlučevina prakse Evropskog suda za ljudska prava. Takođe, razmatrani su mogući problemi u primeni člana 4. Protokola 7. od strane naših pravosudnih organa, situacije u kojima je moguća povreda ovog prava prema našem procesnom i materijalnom pravu i dat je kratak kritički osvrt na pozitivne propise koji se tiču primene ovog načela u Republici Srbiji.
