UPOTREBA AUDIO VIZUELNE VEZE U ISPITIVANJU DECE U KRIVIČNOM POSTUPKU – IZ UGLA SUDIJE
Autor/i: dr Dragan Obradović,
Stranice: 59-75
UDK: 343.143/.144-028.26(497.11)
343.12-053.6(497.11)
DOI: https://doi.org/10.47152/rkkp.60.2.2
Apstrakt: U brojnim krivičnim postupcima sve češće u Srbiji pojavljuje se potreba da se ispitaju deca i maloletnici u svojstvu oštećenih ili kao svedoci. Imajući u vidu njihov uzrast, njihovu zrelost, ispitivanje ovih kategorija učesnika u krivičnom postupku zahteva i posebno obučene ljude – službena lica koja će sa njima kontaktirati od njihovog prvog pojavljivanja bilo u policiji, u javnom tužilaštvu ili sudu. A radi njihove dodatne zaštite u krivičnim postupcima zakonodavac je prepoznao potrebu da se ispitivanje ovih ranjivih kategorija učesnika u krivičnom postupku može obaviti i uz upotrebu tehničkih sredstava – puteme audio vizuelne veze, na koji način se pruža dodatna sigurnost deci i maloletnicima, pa je u najvažnijim zakonskim propisima iz krivične materije tu mogućnost i zvanično propisao. Tokom XXI veka država Srbija je tehnički opremila sve više sudove sa posebnim prostorijama i sistemima audio vizuelne veze. U radu smo ukazali na najvažnije međunarodne i domaće propise koji se odnose na zaštitu oštećenih i posebno su od značaja za zaštitu dece u krivičnom postupku, način na koji je regulisana upotreba audio vizuelne veze u najvažnijim domaćim krivičnim propisima. Takođe, ukazali smo i na pojedine slučajeve iz prakse u kojima je primenjeno ispitivanje oštećenih – dece i maloletnika putem audio vizuelne veze.
Ključne reči: krivični postupak, deca, žrtve, svedoci, audiovizuelna veza
Reference:
Marjanović, M., (2013) Ljudsko dostojanstvo kao društvena i pravna vrednost. Zbornik radova Pravnog fakulteta u Novom Sadu, 47(3), str. 95-105. 10.5937/zrpfns47-4945
− Perić, O. (2005) Komentar Zakona o maloletnim učiniocima krivičnih dela i krivičnopravnoj zaštiti maloletnih lica. Beograd: Službeni glasnik
− Škulić, M. (2016) Procena usklađenosti Zakona o maloletnim učiniocima krivičnih dela i krivičnopravnoj zaštiti maloletnih lica sa relevantnim odredbama Direktive EU 2012/29. Beograd: Multi-Donor Trust Fund for Justice Sector Support in Serbia, World Bank
Međunarodni propisi:
− Council of Europe, Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence, (adopted 7 May 2011, entry into force 1 August 2014) CETS 210 (Istanbul Convention), available at https://rm.coe.int/168008482e.
Propisi:
− Ustav Republike Srbije, Službeni glasnik RS, br. 98/2006.
− Opšta deklaracija o ljudskim pravima, Službeni list FNRJ 0/48, Rezolucija Generalne skupštine Ujedinjenih nacija 217 A (III) od 10. decembra 1948. godine - prihvaćena od strane SVIH država članica UN)
− Konvencija o ljudskim pravima i biomedicini, Službeni glasnik RS - Međunarodni ugovori”, br. 12/2010.
− Zakon o maloletnim učiniocima krivičnih dela i krivičnopravnoj zaštiti maloletnih lica, Službeni glasnik RS, br. 85/2005.
− Zakon o posebnim merama za sprečavanje vršenja krivičnih dela protiv polne slobode prema maloletnim licima, Službeni glasnik RS, br.32/2013.
− Zakon o potvrđivanju Konvencije Saveta Evrope o zaštiti dece od seksualnog iskorišćavanja i seksualnog zlostavljanja, Službeni glasnik RS – Međunarodni ugovori, br. 1/2010.
− Zakon o potvrđivanju Konvencije Saveta Evrope o sprečavanju i borbi protiv nasilja nad ženama i nasilja u porodici, Službeni glasnik RS – Međunarodni
ugovori, br. 12/2013, 4/2014.
− Zakon o potvrđivanju Fakultativnog protokola uz Konvenciju o pravima deteta o prodaji dece, dečijoj prostituciji i dečijoj pornografiji, Službeni glasnik SRJ– Međunarodni ugovori, br. 22/2002.
− Zakon o ratifikaciji Konvencije Ujedinjenih nacija o pravima deteta, Službeni list SFRJ - Međunarodni ugovori, br. 15/90, Službeni list SRJ - Međunarodni ugovori, br. 4/96, 2/97.
− Zakonik o krivičnom postupku, Službeni glasnik RS, br.72/2011,101/2011, 121/2012, 32/2013, 45/2013, 55/2014, 35/19.
− Zakonik o krivičnom postupku, Službeni list SRJ, br. 70/01, 68/02, Službeni glasnik RS, br. 58/04,85/05, 115/05,49/07,72/09 i 76/2010.
− Strategija borbe protiv trgovine ljudima u Republici Srbiji, Službeni glasnik RS, br.111/06.
− Strategija za borbu protiv visokotehnološkog kriminala za period 2019-2023, Službeni glasnik RS, br.71/2018.
− Strategija prevencije i suzbijanja trgovine ljudima, posebno ženama i decom i zaštite žrtava 2017-2022, Službeni glasnik R, br.77/2017.
− Izmene i dopune Sudskog poslovnika, Službeni glasnik RS, br.39/2016.
Sudske odluke:
− Pravosnažno presuđen predmet Višeg suda u Valjevu br. K 26/19
− Pravosnažno presuđen predmet Višeg suda u Valjevu br. K 3/19
− Pravosnažno presuđen predmet Višeg suda u Valjevu br. K 2/20