NASILJE U PORODICI U SRBIJI: UČINIOCI, ŽRTVE I DRUŠTVENA REAKCIJA

Kompletan rad u pdf formatu

Autor/i: Prof. dr Slađana Jovanović,

Stranice: 245-263
UDK: 343.54/.55 343.62 343.211.6(497.11)
DOI:

Apstrakt: Rad je posvećen karakteristikama učinilaca i žrtava ovog krivičnog dela, specifičnostima konteksa u kome se dešava ova vrsta nasilja i društvene reakcije na njega. Kao ilustracija korišćeni su rezultati najnovijih istraživanja (kriminološke i viktimološke dimenzije pojave, kao i pravosudne prakse) sprovedena u Srbiji i svetu. Kao najrizičnija prepoznata je partnerska relacija (u kojoj su najčešće žrtve žene), ali je konstatovan i porast nasilja koja vrše deca prema roditeljima, kao i zanemarenost starih kao žrtava nasilja. Predstavljene su i najvažnije karakteristike aktuelnog društvenog (pravnog) odgovora na nasilje u porodici, sa ukazivanjem na nedostatke i mogućnosti unapređenja.

Ključne reči: nasilje u porodici, partnersko nasilje, nasilje nad ženama, društvena reakcija.

Reference:
- Babović, M., Ginić, K., Vuković, O., Mapiranje porodičnog nasilja prema ženama u Centralnoj Srbiji, Projekat „Borba protiv seksualnog i rodno zasnovanog nasilja“, Uprava za rodnu ravnopravnost, Ministarstvo rada i socijalne politike, Beograd, 2010. - Banjanin-Đuričić, N., Udarac po duši: sociološka studija zlostavljanja dece u porodici, Institut za kriminološka i sociološka istraživanja, Jugoslovenski centar za prava deteta, Beograd, 1998. - Gilligan, J., Violence, Vintage Books, New York, 1997. - Ignjatović, Đ., Kriminologija, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, 2010. - Jovanović, S., Pravna zaštita od nasilja u porodici, Institut za kriminološka i sociološka istraživanja, Beograd, 2010, str. 245–256. - Jovanović, S., Lukić, M., „Tretman nasilnika“, Socijalna misao, br. 1-3, 1999, str. 25–38. - Kaufman, M., „The Costruction of Masculinity and the Triad of Men’s Violence“, u: J. Schiffman, L., O’Toole (ur.), Gender Violence: Interdisciplinary Perspectives, New York University Press, New York, 1997. - Knežić, B., „Muškarci – žrtve nasilja u porodici“, Pravni život, 10/2010, str. 217– 226. - Konstantinović-Vilić, S., Petrušić, N., „Instrumenti pravne zaštite od nasilja u porodici u Srbiji: funkcionisanje, efikasnost i nedostaci“, u: V. Nikolić-Ristanović, S., Ćopić (ur.), Prava žrtava i EU: izazovi pružanja pomoći žrtvama, Viktimološko društvo Srbije, Prometej, Beograd, 2011, str. 69–85. - Konstantinović-Vilić, S., Petrušić, N., Krivično delo nasilja u porodici: pravna praksa u Republici Srbiji, ženski istračivački centar za edukaciju i komunikaciju, Niš, 2004. - Konstantinović-Vilić, S., Petrušić, N., Krivično delo nasilja u porodici:aktuelna pravosudna praksa u Beogradu i Nišu, Autonomni ženski centar, Beograd, 2007. - Kostić, M., Viktimitet starih ljudi, Pravni fakultet Univerziteta u Nišu, Socijalna Misao, Beograd, Niš, 2010. - Kovačević, B. Kecman, „Ličnost i nasilnički kriminalitet“, Revija za kriminologiju i krivično pravo, br. 3, 2007, str. 151–168. - Lenz, H. J., Puchert, R., „Violence within the family: men as victims“ u: Council of Europe, Violence within the family: the place and role of men, 2005, str. 17–26. - Logar, R., Austrijski model intervencije u slučajevima nasilja u porodici, Autonomni ženski centar, Beograd, 2007. - Nikolić-Ristanović, V. (ur.), Nasilje u porodici u Vojvodini, Pokrajinski sekretarijat za rad, zapošljavanje i ravnopravnost polova, Novi Sad, 2010. - Petrušić, N., Konstantinović-Vilić, S., Porodičnopravna zaštita od nasilja u porodici u praksi sudova u Beogradu, Autonomni ženski centar, ženski istraživački centar za edukaciju i komunikaciju, Beograd, Niš, 2008. - Pincus, F. L., „Discrimination comes in many forms: individual, institutional, and structural“, u: M., Adams,W., Blumenfeld, R., Castaneda i dr., Readings for Diversity and Social Justice, Routledge, New York, 2000. - Stark, E., „Faliure to Protect: Unrevealing ’The Battered Mother’s Dilemma’“, Western State Law Review, br. 29, 1999–2000. - Stevković, Lj., Dimitrijević, J., „Viktimizacija starih u institucionalnom i porodičnom okruženju“, u: V., Nikolić-Ristanović, S., Čopić (ur.), Prava žrtava i EU: izazovi pružanja pomoći žrtvama, Viktimološko društvo Srbije, Prometej, Beograd, 2011, str. 335–352. - United Nations Secretary-General’s Study on Violence against Children website: Violence against children in the home and family, 2006, str. 8, http://www.violencestudy.org/r27. - WHO, World Report on Violence and Health, Geneve, 2002,http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/world_report/en/index.html. - WHO, Multy-Country Study on Women’s Health and Domestic Violence against Women, 2005, http://www.who.int/gender/violence/who_multicountry_study/summary_report/chapter2/en/index.html. Međunarodni i domaći dokumenti i zakonski tekstovi - Council of Europe Convention on Preventing and Combating Violence against Women and Domestic Violence, CETS No. 210. na: http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/QueVoulezVous.asp?NT=210&CM=1&CL=ENG - Krivični zakonik, „Službeni glasnik RS“, br. 85/2005, 88/2005 – ispr., 107/2005-ispr., 72/2009, 111/2009. - Nacrt Zakonika o krivičnom postupku (radna verzija od 14. 9. 2010): http://www.mpravde.gov.rs/images/zkp2010sep15(1).pdf. - Porodični zakon, „Službeni glasnik RS“, br. 18/2005. - Vlada RS, Nacionalna strategija o starenju, „Službeni glasnik RS“, br. 76/2006. - Vlada RS, Nacionalna strategija za prevenciju i zaštitu dece od nasilja, „Službeni glasnik RS“, br. 122/2008. - Vlada RS, Nacionalna strategija za sprečavanje i suzbijanje nasilja nad ženama u porodici i u partnerskim odnosima, http://www.srbija.gov.rs/vesti/dokumenti_sekcija.php?id=45678. - Zakon o izmenama i dopunama Zakona o izvršenju krivičnih sankcija, „Službeni glasnik RS“, br. 31/201. - Zakon o izmjenama i dopunama Kaznenog zakonika RH, „Narodne novine“, br. 71/2006. - Zakonik o krivičnom postupku, „Službeni list SRJ“, br. 70/2001 i 68/2002 i „Sl. glasnik RS“, br. 58/2004, 85/2005, 115/2005, 85/2005 – dr. zakon, 49/2007, 20/2009 – dr. zakon, 72/2009 i 76/2010; - Zakonik o krivičnom postupku, „Sl. glasnik RS“, br. 46/2006. - Zakon o maloletnim učiniocima krivičnih dela i krivičnopravnoj zaštiti malolentih lica, „Službeni glasnik RS“, br. 85/2005.