POJAM I KARAKTERISTIKE PRIVREDNOG KRIMINALITETA
Autor/i: Aleksandar Stevanović, Dragan Cvetković
Stranice: 45-62
UDK: 343.37
343.53
339.13
DOI:
Apstrakt: Autori razmatraju pojedine pravne i kriminološke aspekte privrednog kriminaliteta fokusirajući se na njegovu fenomenološku osnovu kao i pojmovna objašnjenja u cilju boljeg razumevanja problematike koja je u radu izložena. Najpre je učinjena terminološka i definicijska analiza čiji je cilj da ustanovi da li je termin „privredni kriminalitet“ adekvatan da označi sva dela koja se u teoriji, ali i normativnoj praksi podvode pod delikte koji ugrožavaju privredni sistem i poverenje društva u njega. U tom smislu je izloženo nekoliko različitih teorijskih koncepcija i pristupa u određivanju pojma privrednog kriminaliteta. Učinjena je distinkcija u odnosu na pojedine podvrste privrednog kriminaliteta koje se u literaturi često navode i kao njegovi sinonimi. Naročito su razmotrene sličnosti, ali i razlike privrednog u odnosu na organizovani kriminalitet, s obzirom na činjenicu da empirijski podaci pokazuju da se privredni delikti sve češće vrše u okviru organizovanih grupa U cilju boljeg razumevanja fenomenoloških osobina privrednog kriminaliteta u posebnom poglavlju je bilo reči i o njegovim određujućim karakteristikama uz poseban osvrt na one koje ga izdvajaju, tj. predstavljaju njegove tzv. „posebne karakteristike“.
Ključne reči: Privredni kriminalitet, ekonomski kriminalitet, privreda, privredna krivična dela, kriminalitet belog okovratnika, organizovani kriminalitet
Reference:
– Alston R. (1995) Soldier and Society in Roman Egypt: A Social History. London: Routledge.
– Banović B. (2001) Pojam, obim, struktura i druge karakteristike privrednog kriminaliteta u SR Jugoslaviji. U: Radovanović, D. & Mihaljević, Đ. (ur.) Privredni kriminal i korupcija. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja, str. 5-39.
– Banović, B. (2002) Obezbeđenja dokaza i kriminalističkoj obradi krivičnih dela privrednog kriminaliteta. Beograd: Viša škola unutrašnjih poslova.
– Banović, B. (2017) Kompetentnost subjekata otkrivanja i gonjenja u funkciji efikasnog suzbijanja privrednih krivičnih dela. U: Stevanović I. & Čolović V. (ur.) Privredna krivična dela. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja i Institut za uporedno pravo str. 167-185.
– Bejatović S. (2001) Efikasnost krivičnog postupka i utucaj na prevenciju privrednog kriminala.U: Radovanović, D. & Mihaljević, Đ. (ur.) Privredni kriminal i korupcija. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja, str. 39-55.
– Croal, H. (1994) White Collar Crime: Criminal Justice and Criminology. Buckingham: Open University Press.
– Fijnaut C. et al. (ur.) (1998) Organized Crime in the Netherlands. Leiden: Martinus Nijhoff Publishers
– Fiorentini G., Peltzman S. (1995) The Economics of organized crime. Cambridge University Press.
– Friedrichs, D. (2009) Trusted Criminals: White Collar Crime In Contemporary Society. Belmont: Cengage Learning.
– Gounev P., Bezlov T. (2010) Examining the links between organised Crime and Corruption. Center for The Study of Democracy.
– Hristov, Z. (2017) Psihološke i kriminološke karakteristike učinilaca krivičnih dela protiv ekonomije. Crimen, 2/2017, str. 158-172.
– Ignjatović Đ., Škulić M. (2012) Organizovani kriminalitet – drugo izdanje. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu.
– Ignjatović, Đ. (1996) Pojmovno određenje kriminalitet belog okovratnika. Arhiv za pravne i društvene nauke, 1-3/1996, str. 229-242.
– Kolaković-Bojović, M. (2017) Privredna krivična dela i poglavlje 23. U: Stevanović I. & Čolović V. (ur.) Privredna krivična dela. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja i Institut za uporedno pravo str. 95-105.
– Kostić J., Zirojević M. (2017) Objekt zaštite krivičnih dela protiv privrede. U: Stevanović I., Čolović V. (ur.) Privredna krivična dela. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja i Institut za uporedno pravo, str. 257-269
– Lukić N. (2014) Pojam i karakteristike privrednog krivičnog prava. U: Ignjatović Đ. (ur.) Kaznena reakcija u Srbiji IV deo. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, str. 268-285.
– Lukić, N. (2017) Kriminalitet kompanija. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu.
– Nelken, D. (2002) White collar crime. U: Maguire, Morgan R. & Reiner R. (ur.) The Oxford handbook of criminology. London: Sage, str. 844-871.
– Pepinsky H. (2006) Peacemaking – Reflections of a Radical Criminologist. Ottawa: University of Ottawa Press.
– Petrović, A. (1988) Osnovi kriminologije privrednog kriminaliteta. Beograd.
– Pihler S. (1993) Ka savremenoj koncepciji ekonomskog kriminaliteta. U: Aktuelni problemi suzbijanja kriminaliteta. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja. str. 35-38.
– Schafer S. (1971) The Concept of the Political Criminal. The Journal of Criminal Law, Criminology and Police Science. Northwestern University School of Law, 62(3), str. 380-387.
– Stevanović, A. (2015) Ekološki kriminalitet. U: Ignjatović Đ. (ur.) Kaznena reakcija u Srbiji V deo. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, str. 301-312.
– Stojanović, Z. (2007) Komentar Krivičnog zakonika. Beograd: Službeni glasnik.
– Stojanović, Z., et al. (2017) Priručnik za suzbijanje privrednog kriminaliteta i
korupcije. Beograd: Ministarstvo pravde SAD i misija OEBS-a u Srbiji.
– Škulić M. (2017) Zloupotreba položaja odgovornog lica – ratio legis i neki nedostatci postojeće inkriminacije. U: Stevanović I. & Čolović V. (ur.) Privredna krivična dela. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja i Institut za uporedno pravo str. 69-95
– Tanjević N. (2018) Privredni kriminal u Republici Srbiji – Stanje i izazovi –U: Kostić J. & Stevanović A. (ur.) Finansijski kriminalitet. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja i Institut za uporedno pravo, str. 259-277.
– Walklate, S. (2007) Criminology: the basics. London: Routledge.