KRIVIČNO PROCESNE RADNJE U SUZBIJANJU TEŠKIH OBLIKA KRIMINALITETA

Complete work in pdf

Author/s: Miodrag N. Simović, Mile Šikman

Pages: 9-31
UDK: 343.132:343.232, 343.985
DOI:

Abstract: Suzbijanje teških oblika kriminaliteta posljednjih godina je u fokusu pažnje upravo zbog težine tih krivičnih djela. Ipak, u ovom slučaju ne misli se na sva teška krivična djela, već isključivo na terorizam i organizovani kriminalitet, kao i na naročito teške slučajeve korupcije i privrednog kriminaliteta. U tom smislu, kada se govori o krivičnim procesnim radnjama, prvenstveno se govori o posebnim istražnim radnjama. O tome je do sada zasnovan poprilično jasan teorijski okvir, ali i određena sudska praksa. Međutim, osim posebnih istražnih radnji koje su supsidijarnog karaktera, suzbijanje ovih krivičnih djela nezamislivo je i bez drugih krivičnih procesnih radnji, prije svega radnji dokazivanja, uključujući i zaštićenog svjedoka, te sporazum o priznanju krivice, ali i praćenje finansijskih tokova novca i oduzimanje nelegalno stečene imovine. Zapravo, jedino kombinacijom posebnih istražnih radnji, radnji dokazivanja i oduzimanja nelegalno stečene imovine moguće je kreirati efikasan odgovor na teške oblike kriminaliteta. Posebnim istražnim radnjama moguće je otkriti ova krivična djela i prikupiti ključne dokaze, ali bez primjene ostalih radnji dokazivanja, te sprovođenja postupka oduzimanja nelegalno stečene imovine, neće se ostvariti svrha krivičnopravne reakcije na najteže oblike kriminaliteta. Predmet ovog rada jeste primjena krivičnoprocesnih radnji u suzbijanju teških oblika kriminaliteta (organizovanog kriminaliteta, terorizma, korupcije i teških oblika privrednog kriminaliteta). Cilj je da se sagledaju njihove specifičnosti, osnovi kriminalističke metodike prilikom njihove primjene, te poteškoće prilikom dokazivanja navedenih krivičnih djela.

Keywords: krivično procesne radnje, teška krivična djela, radnje dokazivanja, zaštićeni svjedok, sporazum o priznanju krivice, oduzimanje nelegalno stečene imovine.

References:
– Albrecht, H. J. (1998). „Money Laundering and the Confiscation of the Proceeds of Crime – A Comparative View on Different Models of the Control of Money Laundering and Confiscation“, u: Watkin, T. G. (ed.). The Europeanisation of Law, United Kingdom Comparative Law Series, 18 (159–171). Oxford: Alden Press. – Bejatović, S. (2010). „Krivično procesno zakonodavstvo kao instrumenat prevencije kriminaliteta“, Pravna riječ (23), 385–408. – Bejatović, S. (2009). „Krivično procesno zakonodavstvo kao instrumenat suprotstavljanja kriminalitetu“, Kontrola kriminaliteta i evropski standardi: stanje u Srbiji, zbornik radova, Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja. – Blagojević, M. (2005). Ogledi iz krivičnog procesnog prava (odabrani autorski radovi), Doboj: Štampa. – Bošković, G., Marinković, D., Lajić, O. (2015). Finansijske istrage organizovanog kriminala. Beograd: Kriminalističko-policijska akademija. – Bošković, G. (2011). Organizovani kriminal. Beograd: Kriminalističko-policijska akademija. – Brkić, S. (2010). „Zaštita svedoka od zastrašivanja u srpskom i crnogorskom pravu“, Pravni život (9), 700–714. – Cribb, N. (2003). „Tracing and Confiscating the Proceeds of Crime“, Journal of Financial Crime 11(2), 168–184. – Gagula, A. (2016). „Sporazum o priznanju krivnje kod krivičnih djela homogenog koneksiteta“, Anali pravnog fakulteta 9 (17), 93–117. – Галкин, В. М. (1958). Средства доказывания в уголовном процессе. Часть 2, Москва: Госюриздат. – Gay, L. (2014). „Italijansko zakonodavstvo i iskustvo sa ocenom o konfiskaciji i ponovnoj upotrebi dobara dobijenih organizovanim kriminalom i ostali kriminološki fenomeni“, Strani pravni život (1), 11–30. – Đurić-Atanasievski, K. (2008). „Uloga međunarodnog prava u suzbijanju terorizma“, Srpska politička misao (4), 31–56. – Ivičević Karas, E., Puljić, D. (2013). „Presuda na temelju sporazuma stranaka u hrvatskom kaznenom procesnom pravu i praksi Županijskog suda u Zagrebu“, Hrvatski ljetopis za kazneno pravo i praksu 20(2/2013), 823–849. – Jakulin, V. (2015). „Pranje novca u aktima Evropske unije i Saveta Evrope“, Strani pravni život (2), 11–22. – Krivični zakon BiH, „Službeni glasnik BiH“, br. 3/03, 32/03, 37/03, 54/04, 61/04, 30/05, 53/06, 55/06, 32/07, 8/10, 47/14, 22/15 i 40/15 – Ljubenović, V., Kralj, T. i Glušćić, S. (2008). „Dokazne radnje: novine pri utvrđivanju činjenica u prethodnom postupku“, Hrvatski ljetopis za krivično pravo i praksu 15 (2/2008), 859–877. – Ministarstvo bezbjednosti BiH (2017). Informacija o stanju bezbjednosti u Bosni i Hercegovini u 2016. godini, Sarajevo: Ministarstvo bezbjednosti BiH. Dostupno na http://www.msb.gov.ba/PDF/info2017.pdf, pristupljeno 28. 2. 2018. – Mujanović, E. (2011. b). Oduzimanje imovinske koristi pribavljene počinjenjem koruptivnih krivičnih djela (analiza pravnog okvira u Bosni i Hercegovini,. Sarajevo: Transparency International BiH. – Petrović, B. (2004). Narkokriminal, Sarajevo: Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu. – Presuda Suda BiH broj S1 2 K 017901 15 K od 5. 5. 2017. godine. – Presuda Suda BiH broj S1 2 K 014960 17 Kž3 od 25. 5. 2017. godine. – Presuda Suda BiH broj S 1 2 K 014792 14 K od 7. 3. 2017. godine. – Presuda Suda BiH broj S1 2 K 018991 16 Kž 3 od 7. 4. 2017. godine. – Presuda Suda BiH broj S1 2 K 023109 16 K od 10. 3. 2017. godine. – Presuda Suda BiH broj S 1 2 K 018991 15 K od 31. 10. 2016. godine. – Presuda Suda BiH broj S1 2 K 022112 16 Ko od 16. 8. 2016. godine. – Presuda Suda BiH broj S1 2 K 021260 16 K od 11. 4. 2016. godine. – Presuda Suda BiH broj S1 2 K 021119 16 K od 11.7.2016. godine. – Presuda Suda BiH broj S1 2 K 022660 16 Ko od 18. 10. 2016. godine. – Presuda Suda BiH broj S1 2 K 007723 12 K od 6. 12. 2012. godine. – Richards, J. R. (1999). Transnacional Criminal Organizations, Cybercrime, and Money Laundering, London: CRC Press. – Ristivojević, B. (2013). „’Punitivni populizam’ srpskog zakonodavca – kritička analiza tzv. Marijinog zakona, u: Nova rešenja u kaznenom zakonodavstvu Srbije i njihova praktična primena, zbornik radova (322–323). Zlatibor: Srpsko udruženje za krivičnopravnu teoriju i praksu. – Savjet/Vijeće Evrope. (2006). Finansijske istrage i oduzimanje bespravno stečene imovine, Priručnik za obuku Agencije za provedbu zakona i pravosudne organe, CARDS Regionalni program 2002/2003, Sarajevo: Savjet/Vijeće Evrope. – Savjet/Vijeće Evrope i Evropska komisija. (2005). Komentari Zakona o krivičnom/kaznenom postupku u Bosni i Hercegovini, Sarajevo: Savjet/Vijeće Evrope i Evropska komisija. – Simonović, B. (2004). Kriminalistika, Kragujevac: Pravni fakultet Univerziteta u Kragujevcu. – Simonović, B., Matijević, M. (2007). Kriminalistika taktika, Banja Luka: Internacionalna asocijacija kriminalista – Simović, M., Šikman, M. (2017). Krivičnopravno reagovanje na teške oblike kriminaliteta, Banja Luka: Pravni fakultet Univerziteta u Banjoj Luci. – Simović, M., Simović, V. (2016). Krivično procesno pravo – uvod i opšti dio, Bihać: Pravni fakultet Univerziteta u Bihaću. – Simović, M., Simović, V. (2014). Krivično procesno pravo II, Istočno Sarajevo: Pravni fakultet. – Soković, S. (2011). „Savremene globalne tendencije u kontroli kriminaliteta (karakteristike, perspektive i osvrt na domaće prilike)“, Crimen II (2), 212–226. – Stojanović, Z., Kolarić, D. (2014). Krivičnopravno suzbijanje organizovanog kriminaliteta, terorizma i korupcije, Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu. – Šikman, M. (2017). „Zakonitost dokaza pribavljenih posebnim istražnim radnjama u svjetlu odluka Evropskog suda za ljudska prava“, Reformski procesi i poglavlje 23 (godinu dana posle) – krivičnopravni aspekt (401–416). Zlatibor: Srpsko udruženje za krivičnopravnu teoriju i praksu. – Šikman, M. (2011). Organizovani kriminalitet, Banja Luka: Visoka škola unutrašnjih poslova. – Škulić, M. (2015). Organizovani kriminalitet – pojam, pojavni oblici, krivična dela i krivični postupak, Beograd: Službeni glasnik. – Vranješević, H., Hadžimahmutović, A. (2012). Modul: Istraživanje i istraživačke sposobnosti, Sarajevo: Visoki sudski i tužilački savjet BiH. – UNDOC (2010). The Globalization Of Crime – A Transnational Organized Crime Threat Assessment, Wien: United Nations Office on Drugs and Crime (dostupno na http://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/tocta/TOCTA_Report_ 2010_low_res.pdf, pristupljeno 16. 2. 2014). – Zakon o krivičnom postupku, „Službeni glasnik BiH“, br. 3/03, 32/03, 36/03, 26/04, 63/04, 13/05, 48/05, 46/06, 76/06, 29/07, 32/07, 53/07, 76/07, 15/08, 58/08, 12/09, 16/09, 93/09 i 72/13. – Zakon o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti, „Službeni glasnik BiH“, br. 47/14 i 67/16. – Zakon o oduzimanju imovine stečene izvršenjem krivičnog djela u Republici Srpskoj, „Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 12/10. – Zakon o oduzimanju nezakonito stečene imovine krivičnim djelom, „Službene novine FBiH“, broj 71/14