ANALOGIJA KAO METOD TUMAČENJA KRIVIČNOG I KRIVIČNOG PROCESNOG PRAVA
Autor/i: Vojislav Đurđić,
Stranice: 109-137
UDK: 343.214
DOI:
Apstrakt: U prvom delu rada autor iznosi opšte učenje o analogiji i najpre analogiju posmatra kao vrstu zaključivanja, tumačeći da je analogijski zaključak na prethodnoj indukciji zasnovana dedukcija, a potom kao vrstu tumačenja prava, izlažući stavove opšte teorije prava o zakonskoj i pravnoj analogiji. U vezi s raspravom o mestu analogije u teoriji prava, autor podseća na shvatanje pandektista da je analogija postupak koji se nalazi u sredini izme|u tumačenja prava u strogom smislu reči i samog stvaranja prava. Prvi deo rada se završava izlaganjem protivređnih gledišta o postojanju pravnih praznina, kojim dominira autorov stav da se od svog nastanka, analogija u pravu vezuje za pravne praznine i služi kao sredstvo za njihovo popunjavanje. Dopuštenost analogije u materijalnom krivičnom pravu predmet je sveobuhvatne rasprave u drugom, centralnom delu rada. Iz detaljne analize njihovog međusobnog odnosa, izvodi se zaključak da načelo legaliteta određuje limite dopuštenosti i primene analogije u krivičnom pravu. Na tim temeljima je izgrađen zaključak da je u savremenom krivičnom pravu pravna analogija uvek zabranjena pošto je direktno suprotna načelu legaliteta, a primena zakonske analogije se ne isključuje izvan zabranjene zone, determinisane ovim načelom. Posebnu pažnju autor posvećuje analogiji intra legem, koju poima kao treći vid analogije i smatra je dopuštenim metodom tumačenja krivičnopravnih normi. Interpretira je kao način tumačenja zakona kojim se na osnovu sličnosti rešava konkretan slučaj u okviru zakona, kad sam zakon upućuje na argument sličnosti. U trećem delu rada izneta su teorijska shvatanja o primeni analogije prilikom tumačenja krivičnoprocesnih pravnih normi.
Ključne reči: krivično pravo, tumačenje prava, pravne praznine, analogija, analogija intra legem, krivično procesno pravo
Reference:
– Baćić, F. (1978), Krivično pravo – Opšti dio, Zagreb.
– Hamelin, (1902), L’analogie, L’année philosophique.
– Jekić, Z. (2001), Krivično procesno pravo, Beograd.
– Lukić, R. (1983), Metodologija prava, Beograd.
– Lukić, R. (1991), Teorija države i prava – II Teorija prava, Beograd.
– Lukić, R. Košutić, B. Mitrović, D. (2000), Uvod u pravo, Beograd.
– Mitrović, D. (2009), Uvod u pravo, Beograd.
– Pihler, S. (1970), Proces primene analogije u krivičnom pravu, Naša zakonitost, br. 9.
– Pihler, S. (1971), Analogija u krivičnom pravu, Anali, br. 1-2.
– Radulović, D. (2002), Krivično procesno pravo, Podgorica;
– Spasojević, Ž. (1996), Analogija i tumačenje – prilog proučavanju metoda
u privatnom pravu, (reprint), Beograd.
– Srnzetić, N., Stajić, A., Lazarević, Lj. (1978), Krivično pravo – Opšti deo, Beograd.
– Stepanov, R. Vukadinović, G. (2002), Teorija prava II, Novi Sad.
– Stojanović, Z. (2004), Krivično pravo – Opšti deo, Beograd.
– Škulić, M. (2014), Krivično procesno pravo, Beograd.
– Tahović, J. (1962), Komentar krivičnog zakonika, Beograd.
– Tasić, Đ. (1934), Analogija, Branič, br. 5.
– Tucaković, M. (1936), Problem zakonske i pravne analogije (svršetak), Branič, br. 2.
– Tucaković, M. II, str. 82.
– Vasiljević, T. (1981), Krivično procesno pravo SFRJ, Beograd.
– Veliki rečnik stranih reči i izraza, (2008), Prometej, Novi Sad.
– Visković, N. (2001), Teorija države i prava, Zagreb.
– Živanović, T. (1959), Sistem sintetičke pravne filozofije, Beograd.