KRIVIČNOPRAVNA ZAŠTITA PODATAKA O LIČNOSTI
Autor/i: prof. dr Mladen M. Milošević,
Stranice: 113-130
UDK: 342.738(497.11)
DOI: https://doi.org/10.47152/rkkp.59.2.7
Apstrakt: Rad je posvećen analizi krivičnopravnog aspekta zaštite podata o ličnosti u Republici Srbiji. Donošenjem Opšte Uredbe o zaštiti podataka o ličnosti EU i novog domaćeg zakona kojim je započet proces harmonizacije sa evropskim propisima i standardima, aktuelizovalo se pitanje krivične odgovornosti za povrede ustavnog prava na privatnost u domenu ličnih podataka. Autor predstavlja norme srpskog krivičnog zakonodavstva i analizira njihovu primenljivost i usklađenost sa normama drugih pravnih grana. Osim krivičnog dela iz člana 146 Krivičnog zakonika, u radu se obrađuju i druge inkriminacije, čija kriminalna zona obuhvata i povrede prava na zaštitu podataka o ličnosti. Uz razmatranje nedoumica koje mogu izazvati probleme u praktičnoj primeni prava, autor nudi i rešenja de lege ferenda, naglašavajući veliki značaj optimalnog pravnog uređivanja svih aspekata zaštite podataka o ličnosti.
Ključne reči: krivičnopravna zaštita, podaci o ličnosti, pravo na privatnost.
Reference:
– AP investigation: Across U.S., police officers abuse confidential database. (2016), tekst dostupan na: https://www.chicagotribune.com/nation-world/ct-ap-police-database-abuse-20160928-story.html, pristupljeno: 01.07.2021.
– Čejović, B. (2008). Krivično pravo u sudskoj praksi, III izdanje. Kragujevac: Lion Mark.
– Delić, N. (2021). Krivično pravo – posebni deo. Beograd: Univerzitet u Beogradu: Pravni fakultet.
– Diligenski, A., Prlja, D., Cerović, D. (2018). Pravo zaštite podataka GDPR. Beograd: Institut za uporedno pravo.
– Half of MN law enforcement users misuse database searches, audit finds, tekst dostupan na: https://www.twincities.com/2016/09/28/audit-half-of-minn-law-enforcement-users-made-questionable-database-searches/, pristupljeno: 30.06.2021.
– Kazenski zakonik Republike Slovenije, „Uradni list RS“, št. 50/12 – uradno prečiščeno besedilo, 6/16 – popr., 54/15, 38/16, 27/17, 23/20, 91/20 in 95/21
– Kazneni zakon Republike Hrvatske, Narodne novine, br. 125/11, 144/12, 56/15, 61/15, 101/17, 118/18, 126/19.
– Krapac, D. (2010) Nezakoniti dokazi u kaznenom postupku prema praksi Europskog suda za ljudska prava. Zbornik Pravnog fakulteta u Zagrebu, 60(6), str.
1207-1240.
– Krivični zakon Republike Srbije, „Službeni glasnik SRS“, br. 26/77, 28/77, 43/77, 20/79, 24/84, 39/86, 51/87, 6/89 i 42/89, „Službenik glasnik RS“, br. 21/90, 16/90, 26/91, 75/91, 9/92, 49/92, 51/92, 23/93, 67/93, 47/94, 17/95, 44/98, 10/02, 11/02, 80/02, 39/03 i 67/03
– Krivični zakon SFRJ/SRJ/Osnovni krivični zakon, „Sl. list SFRJ“, br. 44/76, 36/77 - ispravka, 34/84, 37/84 - ispravka, 74/87, 57/89, 3/90, 38/90, 45/90 - ispravka, 54/90 - ispravka, „Sl. list SRJ“ br. 35/92, 16/93 - dr. zakon, 31/93 - dr. zakon, 37/93, 50/93 - dr. zakon, 24/94, 61/01, „Sl. glasnik RS“ br. 39/03.
– Krivični zakonik Republike Srbije, „Sl. Glasnik RS“, br. . 85/05, 88/05 , 107/05, 72/09, 111/09, 121/12, 104/13, 108/14, 94/16, 35/19.
– Lambert, P. (2018). Understanding the New European Data Protection Rules. Boca Raton: CRC Press.
– Lazarević, Lj. (2011). Komentar Krivičnog zakonika. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta Union.
– Lazić, D., Radisavljević, I. (2018). Dokazni značaj amaterskih audio i video zapisa. Godišnjak Fakulteta bezbednosti, broj 1/2018, str. 371-389.
– Mandić, G., Putnik, N., Milošević, M. (2017). Zaštita podataka i socijalni inženjering – pravni, organizacioni i bebednosni aspekti. Beograd: Univerzitet u Beogradu-Fakultet bezbednosti.
– Miladinović Stefanović, D. (2017). Istanbulska konvencija i krivičnopravna zaštita žena od nasilja u Republici Srbiji. Zbornik radova Pravnog fakulteta u Nišu, 56(76), str. 231-252. doi:10.5937/zrpfni1776231M
– Milošević, M. (2008). Odgovornost pravnih lica za krivična dela, doktorska disertacija. Univezitet u Beogradu: Pravni fakultet.
– Milošević, M., Simović, I. (2018). Pojam odgovornog lica u Zakonu o odgovornosti pravnih lica za krivična dela. U: Krivično zakonodavstvo i funkcionisanje pravne države, međunarodna naučno-stručna konferencija (str. 365-382). Trebinje: Ministarstvo pravde Republike Srpske, Srpsko udruženje za krivičnopravnu teoriju i praksu.
– Odluka Ustavnog suda RS, „Sl. Glasnik RS “, broj 55/12.
– Odluka Ustavnog suda RS, „Sl. Glasnik RS “, broj 60/13.
– Opsahl, K. (2013). Why Metadata Matters. Tekst dostupan na: https://www.eff.org/deeplinks/2013/06/why-metadata-matters (pristupljeno: 19.04.2021).
– Opšta Uredba (EU) 2016/679 Evropskog parlamenta i Saveta od 27. aprila 2016. godine o zaštiti fizičkih lica u odnosu na obradu podataka o ličnosti, i o slobodnom kretanju takvih podataka i o stavljanju Direktive 95/46/EZ van snage.
– Popesku, D. (2016) Zaštita prava na privatnost i njegove sfere. Strani pravni život, 60(1), str. 73-88.
– Prlja, S. (2018). Pravo na zaštitu ličnih podataka u EU. Strani pravni život, 62(1), str. 89-99.
– Srzentić, N., Stajić, A., Kraus, B., Lazarević, Lj., Đorđević, M. (1986). Komentar krivičnih zakona SR Srbije, SAP Kosova i SAP Vojvodine. Beograd: Savremena administracija.
– Stojanović, Z. (2016). Usaglašavanje KZ Srbije sa Istanbulskom konvencijom. U: Dominantni pravci razvoja krivičnog zakonodavstva i druga aktuelna pitanja u pravnom sistemu Srbije. Beograd: Udruženje tužilaca i zamenika javnih tužilaca Srbije, str. 27-28.
– Stojanović, Z. (2018). Komentar Krivičnog zakonika. Beograd: Službeni glasnik.
– Stojanović, Z., Perić, O. (2006). Krivično pravo – posebni deo, 11. izdanje. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu.
– Škulić, M. (2016). Proganjanje i polno uznemiravanje. Tužilačka reč, broj 31/2016, str. 14 – 22.
– Uredba (EU) 2016/679 Evropskog parlamenta i Saveta od 27. aprila 2016. godine o zaštiti fizičkih lica u odnosu na obradu podataka o ličnosti, i o slobodnom
kretanju takvih podataka i o stavljanju Direktive 95/46/EZ van snage (Opšta uredba o zaštiti podataka).
– Ustav Republike Srbije, „Sl. Glasnik RS“, broj 1/90.
– Ustav Republike Srbije, „Sl. Glasnik RS“, broj 98/06.
– Ustav Savezne Republike Jugoslavije, „Sl. list SRJ“, broj 1/92.
– Vodinelić, V. (1989). Obrada podataka i zaštita ličnosti. Anali Pravnog fakulteta u Beogradu, 37(2-3), str. 172 – 196.
– Vuković, I. (2021). Krivično pravo – opšti deo. Beograd: Univerzitet u Beogradu-Pravni fakultet.
– Zakon o bezbednosno-informativnoj agenciji, „Sl. Glasnik RS “, br. 42/02, 111/09, 65/14 - US, 66/14, 36/18.
– Zakon o elektronskim komunikacijama, „Sl. glasnik RS “, broj 44/10, 60/13 - US, 62/14, 95/18 - dr. zakon.
– Zakon o odgovornosti pravnih lica za krivična dela, „Sl. glasnik RS “, broj 97/08.
– Zakon o prekršajima, „Sl. glasnik RS br. 65/13, 13/16, 98/16 - US, 91/19 - dr. zakon, 91/19“.
– Zakon o vojnobezbednosnoj i vojnoobaveštajnoj agenciji, „Sl. Glasnik RS “, br. 88/09, 55/12 - US, 17/13.
– Zakon o zaštiti podataka o ličnosti, „Sl. Glasnik RS “, broj 87/18.
– Zakon o zaštiti podataka o ličnosti, „Sl. list SRJ“, br. 24/98, 26/98.
– Zakon o zaštiti podataka o ličnosti, „Službeni glasnik RS“, br. 97/08, 104/09 - dr. zakon, 68/12 - US i 107/12).
– Zakonik o krivičnom postupku, „Sl. Glasnik RS “, br. 72/11, 101/11, 121/12, 32/13, 45/13, 55/14, 35/19, 27/21 – US.
– Živković, N. (2020). Dokazni značaj fotografija, audio i video snimaka koji nisu proizašli iz dokaznih radnji. Crimen, 11(1), str. 180 – 193. doi: 10.5937/crimen2002180Z.