NAKNADA ŠTETE KAO SUPSIDIJARNA ODGOVORNOST DRŽAVE U VEZI SA KRIVIČNIM DELOM
Autor/i: Minja Blažić Pavićević,
Stranice: 137-156
UDK: 343.296
DOI:
Apstrakt: Pravo oštećenog krivičnim delom na naknadu štete se veoma često posmatra kao pojedinačno pravo, ali ostvarenje ovog prava može biti posmatrano i kao društvena obaveza. Ukoliko posmatramo savremena demokratska društva, postojanje pravne i socijalne države i ukoliko težimo doslednom sprovođenju načela vladavine prava, ne smemo zanemariti činjenicu da je društvo satkano od pojedinaca, te da skup pojedinačnih prava predstavlja i obavezu društva. Društveni interes mora težiti ka ostvarenju legitimnih i legalnih pojedinačnih prava, izraženih kroz pojedinačne interese. Iako formulisano kao pojedinačni interes, pravo oštećenog na naknadu štete jeste garantovano pravo, kome se samim tim pored garancije postojanja prava mora zagarantovati i mogućnost ostvarenja. Imajući u vidu činjenicu da je mogućnost ostvarenja ovog prava uslovljena ispunjavanjem dužnosti od strane učinioca krivičnog dela, predmet ovog rada će predstavljati analizu načina ostvarenja prava oštećenog na naknadu štete i to sagledavajući pojedina rešenja iz uporednopravnog zakonodavstva, koji će imati za cilj predlog unapređenja položaja oštećenog u krivičnom postupku, a koji će biti predstavljen kao predlog de lege ferenda.
Ključne reči: naknada štete, odgovornost za štetu, oštećeni, društvena obaveza
Reference:
– Bentham J. (2014) Principles of Penal law. Saouth Australia: The University of
Adelaide, https://ebooks.adelaide.edu.au/b/bentham/jeremy/principles_of_penal_law/, 04. Mart 2018.
– Bukovac Puvača M. (2013) Državne naknade žrtvama kaznenih djela u Republici Hrvatskoj. Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci br. 1, str. 333-354.
– Garkawe S. (1999) Restorative Justice from the Perspective of Crime Victims.
– Ignjatović Đ. (2010) Kriminologija. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu – Centar za idavaštvo i informisanje.
– Ilić G. (2012) O položaju oštećenog u krivičnom postupku. Anali pravnog fakulteta u Beogradu br. 1, str. 137-158.
– Ilić G. i dr. (2014) Komentar zakonika o krivičnom postupku. Beograd: Službeni glasnik.
– Karanikić Mirić M. (2011) Odmeravanje naknade štete prema vrednosti koju je
stvar imala za oštećenika. Crimen (II) 1, str. 57-88.
– Kolaković-Bojić M. (2017) Žrtva krivičnog dela (Poglavlje 23-norma i praksa u
Republici Srbiji) Zbornik radova – LVII Savetovanje Srpskog udruženja za krivičnopravnu teoriju i praksu, Zlatibor, str. 140-150
– Marković R. (2009) Ustavno pravo. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, JP Službeni glasnik.
– Mrvić-Petrović N. (2016) Zaštita prava žrtava i Evropske integracije, Zbornik radova – LVI Savetovanje Srpskog udruženja za krivičnopravnu teoriju i praksu – Evropske integracije i kazneno zakonodavstvo (Poglavlje 23-norma, praksa i mere harmonizacije, Zlatibor, str. 254-262
– Mrvić-Petrović N., Ćirić J. (2013) Obeštećenje žrtava nasilja iz javnih fondova. Sociološki pregled br. 2, str. 211-229.
– Poznić B. (2009) Komentar zakona o parničnom postupku. Beograd: Službeni glasnik.
– Salma J. (2008) Pravne osobine građansko-pravne odgovornosti /Razgraničenje građansko-pravne od krivično-pravne odgovornosti. Zbornik radova Pravnog fakulteta u Novom Sadu br.1-2, str.79-88.
– Schafer S. (1960) Restitution to victims of Crime. London-Chicago: Stevens
and Sons.
– Scott R. (1967) Compensation for Victims of Violent Crimes: An Analysis. William & Mary Law Reviewvol. 8:277, pp. 277-293,
– Scutt J.A. (1980) Restoring Victims of Crime. Canbera: Australian institute of Criminology.
– Shoham G. S., Knepper P., Kett M. (2010) International handbook of victimology. New York: CRC Press, Taylor & Francis Group.
– Stojanović Z. (2011) Preventivna funkcija krivičnog prava. Crimen (II) 1, str. 3-25.
– Stojanović Z. (2010) Krivično pravo: opšti deo. Beograd: Pravna knjiga.
– Turanjanin V., Kolaković-Bojić M., Batrićević A. (2018) Procena nivoa usklađenosti Krivičnog zakonika Republike Srbije sa relevantnim standardima u okviru pristupnih pregovora sa Evropskom Unijom. Beograd.
– Ignjatović Đ. (2010) Kriminologija. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu – Centar za idavaštvo i informisanje.
– Ilić G. (2012) O položaju oštećenog u krivičnom postupku. Anali pravnog fakulteta u Beogradu br. 1, str. 137-158.
– Ilić G. i dr. (2014) Komentar zakonika o krivičnom postupku. Beograd: Službeni glasnik.
– Karanikić Mirić M. (2011) Odmeravanje naknade štete prema vrednosti koju je stvar imala za oštećenika. Crimen (II) 1, str. 57-88.
– Kolaković-Bojić M. (2017) Žrtva krivičnog dela (Poglavlje 23-norma i praksa u
Republici Srbiji) Zbornik radova – LVII Savetovanje Srpskog udruženja za krivičnopravnu teoriju i praksu, Zlatibor, str. 140-150
– Marković R. (2009) Ustavno pravo. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, JP Službeni glasnik.
– Mrvić-Petrović N. (2016) Zaštita prava žrtava i Evropske integracije, Zbornik
radova – LVI Savetovanje Srpskog udruženja za krivičnopravnu teoriju i praksu – Evropske integracije i kazneno zakonodavstvo (Poglavlje 23-norma, praksa i mere harmonizacije, Zlatibor, str. 254-262
– Mrvić-Petrović N., Ćirić J. (2013) Obeštećenje žrtava nasilja iz javnih fondova.
Sociološki pregled br. 2, str. 211-229.
– Poznić B. (2009) Komentar zakona o parničnom postupku. Beograd: Službeni glasnik.
– Salma J. (2008) Pravne osobine građansko-pravne odgovornosti /Razgraničenje građansko-pravne od krivično-pravne odgovornosti. Zbornik radova Pravnog fakulteta u Novom Sadu br.1-2, str.79-88.
– Schafer S. (1960) Restitution to victims of Crime. London-Chicago: Stevens and Sons.
– Scott R. (1967) Compensation for Victims of Violent Crimes: An Analysis. William & Mary Law Reviewvol. 8:277, pp. 277-293,
– Scutt J.A. (1980) Restoring Victims of Crime. Canbera: Australian institute of Criminology.
– Shoham G. S., Knepper P., Kett M. (2010) International handbook of victimology. New York: CRC Press, Taylor & Francis Group.
– Stojanović Z. (2011) Preventivna funkcija krivičnog prava. Crimen (II) 1, str. 3-25.
– Stojanović Z. (2010) Krivično pravo: opšti deo. Beograd: Pravna knjiga.
– Turanjanin V., Kolaković-Bojić M., Batrićević A. (2018) Procena nivoa usklađenosti Krivičnog zakonika Republike Srbije sa relevantnim standardima u okviru pristupnih pregovora sa Evropskom Unijom. Beograd.
– Proposal for a Council Directive on compensation to crime victims, http://www.europarl.europa.eu/RegData/docs_autres_institutions/commission_europeenne/com/2002/0562/COM_COM(2002)0562_EN.pdf, 04. Mart 2018.
– The implementation of European standards on crime victims in the Belgian criminal justice system, https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/458/482/RUG01-001458482_2011_0001_AC.pdf
– Zakon za podpomagane i finansova kompencaciя na postradali ot prestьpleniя, Obn. DV. br.105, izm. DV.br.32 , izm. i dop. DV.br.51 , izm. DV. br.63
– European Commission v. Italian Republic Case 601/14, Court of Justice of the European Union, Press relese no. 109/16.
– Zakon o novčanoj naknadi žrtvama kaznenih djela, Narodne novine br. 80/08, 27/11.
– Zakon o naknadi štete žrtvana krivičnih djela nasilja, Službeni list CG br. 35/2015.
– Zakonik o krivičnom postupku-ZKP, Službeni glasnik RS br. 72/11, 101/11, 121/12, 32/13, 45/13 i 55/14.
– Zakon o parničnom postupku-ZPP, Službeni glasnik RS br.72/2011, 49/2013-odluka US, 74/2013 –odluka US i 55/2014.– Zakon o obligacionim odnosima-ZOO, Službeni list SFRJ br.29/78, 39/85, 45/89 – odluka USJ i 57/89, Službeni list SRJ br.31/93 i Službeni list SCG br. 1/2003
– Ustavna povelja, čl. 158
– Zakon o izvršenju i obezbeđenju, Službeni glasnik RS br. 106/2015, 106/2016
i 113/2017,
– Zakon o potvrđivanju Konvencije Saveta Evrope o spečavanju i borbi protiv nasilja nad ženama i nasilja u porodici, Sl. glasnik RS-Međunarodni ugovori br. 12/2013.
– http://www.stat.gov.rs/WebSite/Public/PageView.aspx?pKey=146
– https://www.bjs.gov/index.cfm?ty=tp&tid=96
– http://ec.europa.eu/eurostat/web/crime/database